Inspraak en vaststelling

De Omgevingswet kent voor een aantal instrumenten (zie hier welke) de uniforme openbare voorbereidingsprocedure als beschreven in Afdeling 3.4 van de AWB. Bij deze uitgebreide procedure begint de wijziging van regelgeving met een informeel voorbereidingstraject, waarbij belanghebbenden, planontwikkelaars en andere BG's vroegtijdig worden geïnformeerd over en betrokken bij het wijziging proces. Op de informele fase volgen de formele procedures van het ontwerpbesluit (met terinzagelegging en mogelijkheid tot het naar voren brengen van zienswijzen) en het definitief besluit (met mogelijkheid tot beroep).

De uitnodiging tot participatie in de voorbereidingsfase gebeurt door middel van een Kennisgeving van een voorgenomen besluit in het officiële publicatieblad van het BG (op overheid.nl) en de beschikbaarstelling van eventuele conceptplannen en bijbehorende stukken op een algemeen toegankelijke plaats (eigen website van BG of een andere hiervoor geëigende weblocatie. Het Rijk gebruikt hiervoor www.internetconsultatie.nl). 'Informeel' betekent dat er geen strikte procedure- en vormvoorschriften gelden: conceptplannen en onderliggende documenten worden niet gepubliceerd op de overheid.nl of DSO-LV en er kan gebruik gemaakt worden van STOP/TPOD maar dat is niet verplicht. De diverse Kennisgevingen die BG in deze fase van het proces doet - zakelijke mededelingen over het voorgenomen project, procedure-informatie en eventuele verwijzingen naar de inhoudelijke stukken - worden wel gepubliceerd op overheid.nl, maar ook hiervoor geldt dat gebruik van STOP optioneel is.

Na de voorbereidende fase volgt de ontwerpfase. Deze heeft wel een formeel karakter: er zijn procedurevoorschriften m.b.t. de (kennisgeving van) inzagetermijn en het indienen en afhandelen van de ingebrachte zienswijzen en het ontwerpbesluit wordt - met wijzigingen in renvooi - in STOP/TPOD gepubliceerd op overheid.nl en op het DSO-LV. Voor het werken aan de ontwerpregeling begint BG met het selecteren uit het eigen versiebeheersysteem van de regelingversie die het best als uitgangssituatie kan dienen voor het te realiseren doel/project, rekening houdend met eventuele juridische afhankelijkheid van een ander project en vastgestelde toekomstige inwerkingtredingen. Voor een overzicht van mogelijke scenario's, zie (deze) pagina. De uitgangssituatie kan de nu geldende versie zijn, maar dat is niet noodzakelijk; de uitgangssituatie moet bij bekendmaking wel bekend zijn bij de LVBB. Als algemene richtlijn geldt dat samenvoegen van wijzigingen (kort voor vaststelling) eenvoudiger is dan ontvlechten. BG brengt de beoogde wijzigingen voor het beleidsdoel/project aan op de gekozen 'bevroren' versie en controleert vlak voor vaststelling m.b.v. informatie uit het eigen versiebeheersysteem of er reden is om wijzigingen te verwerken in de ter vaststelling aan te bieden versie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: rectificaties, wijzigingen t.g.v. een uitspraak van een beroepsorgaan of inmiddels bekendgemaakte nieuwe besluiten. Overweging hierbij is dat de lezers van het besluit de voorgestelde wijzigingen - weergegeven in renvooi - wil kunnen zien in de context van een actuele (nu geldende of toekomstige) versie van de regeling. Van een ontwerpbesluit wordt een 'proefversie' gemaakt met alleen de wijzigingen uit het ontwerpbesluit, het is dus het is niet noodzakelijk om met eventuele samenloop vanuit andere, juridisch onafhankelijke, projecten rekening te houden. Het aldus bijgewerkte ontwerpplan wordt vervolgens verwerkt tot ontwerpbesluit en ter vaststelling aangeboden. Na vaststelling wordt het ontwerpbesluit gepubliceerd op overheid.nl en als proefversie in het DSO-LV (de proefversie wordt niet getoond op lokaleregelgeving.overheid.nl, het portaal voor geconsolideerde regelgeving). Voor de bekendmaking van het ontwerpbesluit doet BG op overheid.nl Kennisgeving van terinzagelegging van de bijbehorende stukken en van de inzagetermijn, zodat belanghebbenden hun zienswijzen naar voren kunnen brengen. Het ontwerpbesluit is altijd een zelfstandig Work, terwijl de ermee bekendgemaakte wijzigingsregeling(en) in de regel een nieuwe Expression is van een bestaande Work. Ook de Kennisgeving is een zelfstandig Work, dat apart van (na) het Ontwerpbesluit aan het BHKV wordt aangeboden. De informatie over de inzagetermijn wordt door de LVBB verwerkt in het procedureverloop van het ontwerpbesluit en als statusinformatie doorgegeven aan het DSO-LV. De principes van het muteren van het procedureverloop zijn (hier) beschreven. Wanneer het tonen van de proefversie in het DSO niet langer zinvol is, bijvoorbeeld wanneer het ontwerpbesluit aan het eind van de procedure is opgegaan in een definitief besluit, kan het ontwerpbesluit worden aangemerkt als 'materieel uitgewerkt'. De proefversie is dan niet langer zichtbaar op het DSO. Dit is uitgewerkt in een voorbeeld.

Na afloop van de ontwerpprocedure kan BG overgaan tot het opstellen van een Definitief Besluit. BG bekijkt opnieuw of de uitgangssituatie (was-versie) moet worden bijgewerkt en brengt eventuele wijzigingen aan in regelgeving en motivatie. Zo moeten bijvoorbeeld alle naar aanleiding van het ontwerpbesluit ingediende zienswijzen in de motivatie worden geadresseerd. Vervolgens wordt het Besluit bevroren en aan BG aangeboden ter definitieve vaststelling. Wanneer bij vaststelling ook de inwerkingtreding bepaald is (gebruikelijk bij decentrale overheden, bij regelgeving van het Rijk kan inwerkintreding later worden vastgesteld), is dit hét moment om, vlak voor aanlevering aan het BHKV, wijzigingen te combineren. Als vantevoren voldoende rekening is gehouden met de juridisch onafhankelijkheid van andere projecten kunnen wijzigingen zonder nader besluit, als niet-juridische handeling, gecombineerd worden. Dit kan bijvoorbeeld door machtiging tot het aanpassen van de definitive tekst of door aanpassing van de was-versie. Ook eventuele amendementen worden op dit moment verwerkt. Juridisch onafhankelijke besluiten kunnen vervolgens op volgorde van inwerkingtreding worden gelegd (vroegste iwt-datum eerst) en in principe kan dan per opeenvolgend besluit de passende uitgangssituatie bepaald worden. Welke patronen hierbij worden onderscheiden en hoe die kunnen worden verwerkt is hier beschreven. Definitieve besluiten worden in tegenstelling tot ontwerpbesluiten geconsolideerd, dus alle te voorziene samenloop dient voor bekendmaking te zijn opgelost, anders zal de LVBB aan de hand van de actuele toestanden rapporteren dat de consolidatie niet zonder nadere instructies van BG uitvoerbaar is. Bij voorziene samenloopsituaties die niet binnen het besluit zelf kunnen worden opgelost, kan gebruik worden gemaakt van met het Besluit mee te leveren revisie(s). Met de bekendmaking van het Definitieve Besluit begint een nieuwe procedure, die van Definitief Besluit. Ook voor de bekendmaking van het Definitief Besluit wordt een Kennisgeving aangeboden aan het BHKV waarin de beroepstermijn wordt aangegeven. Ook de informatie over navolgende wijzigingen in het procedureverloop ten gevolge van beroepsprocedures worden aangeleverd. De LVBB berekent op basis van de procedureverloopinformatie of een besluit al dan niet onherroepelijk is. Zowel Kennisgeving, Besluit en de resulterende geconsolideerde regelgeving worden gepubliceerd op overheid.nl (respectievelijk op officielebekendmaking.overheid.nl en op lokaleregelgeving.overheid.nl / wetten.overheid.nl). De geconsolideerde regelgeving wordt, met statusinformatie ontleend aan het procedureverloop, ook getoond op het DSO-LV. Het definitieve besluit is, als gezegd, een zelfstandig Work. De erin vervatte regelgeving is in de regel een nieuwe Expression van een bestaand Work, ook als de regeling t.o.v. het ontwerpbesluit niet gewijzigd is.